Γιαννάκης Στεφανίδης
Ο Γιαννάκης Στεφανίδης γεννήθηκε στις 7 Ιουνίου 1939. Γονείς του ο παπα-Ανδρέας Στεφανίδης, ιερέας από το χωριό Πατρίκι της Καρπασίας και η Ευγενία Στεφανίδη, από τη Κόμη Κεπήρ. Είχε τέσσερα αδέρφια, τον Μιχαλάκη, την Αγγελική, τον Σωτήρη και την Αθανασία. Τα παιδικά του χρόνια, μέχρι και την Τρίτη τάξη του Δημοτικού σχολείου, τα έζησε στη Κόμη Κεπήρ. Στη συνέχεια εγκαταστήθηκε στη Λευκωσία με την οικογένεια του αφού ο πατέρας του αποφάσισε να ιερωθεί ακολουθώντας τα βήματα των προγόνων του.
Αποφοίτησε από το Δημοτικό Σχολείο Αγίου Κασιανού. Από μικρός παρακολούθησε μαθήματα Βυζαντινής μουσικής. Ακολούθως φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και στη Σχολή Σαμουήλ. Μεγάλωσε σ’ ένα Ελληνικό, Χριστιανικό περιβάλλον και γαλουχήθηκε με τα νάματα της Θρησκείας και της Πατρίδας.
Στον εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59, εντάχθηκε από τους πρώτους στα τέλη του 1954, μαζί με τον ήρωα αγωνιστή Μιχαήλ Γιωργαλλά. Μυήθηκαν και οι δύο στην οργάνωση από το φλογερό πατριώτη, το στρατολόγο της ΕΟΚΑ Παπασταύρο Παπαγαθαγγέλου. Κατά τη διάρκεια του Αγώνα έδρασε με τα επαναστατικά ονόματα ΠΛΙΝΙΟΣ, ΦΑΕΘΩΝ, Κ.14, ΑΙΝΕΙΑΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ. Στην πολιτική του ταυτότητα χρησιμοποιούσε το όνομα Νίκος Ρώσος. Ενώη δράση του στον Αγώνα υπήρξε πλούσια και αξιόλογη, δεν συνελήφθη ποτέ από τους Άγγλουςδιώκτες του. Αμέσως μετά την μύηση του, κατέστρεψε όλα το στοιχεία που θα μπορούσαν να αποκαλύψουν την ταυτότητα του όπως φωτογραφίες, γραπτά κείμενα κ.λ.π.
Η δράση του ήρωα Γιαννάκη Στεφανίδη στον Αγώνα
Η έναρξη του Αγώνα την 1η Απριλίου 1955, τον βρίσκει ανάμεσα στα επίλεκτα στελέχη της Άλκιμης Νεολαίας ΕΟΚΑ ως συντονιστή της νεολαίας στην επαρχία Λευκωσίας. Παράλληλα, εκπαιδεύτεται από τον ήρωα Στυλιανό Λένα, στη χρήση των εκρηκτικών υλών και την τέχνη των ανατινάξεων.
Στα μέσα Ιανουαρίου του 1956 με την ομάδα Γερίου, χρησιμοποιεί το σπίτι του ως ορμητήριο των αγωνιστών. Εκεί συγκεντρώνεται με διαταγή του Αρχηγού του Αγώνα Γεώργιου Γρίβα Διγενή και οπλισμός της οργάνωσης.
Στις 15 Αυγούστου 1956 εδόθη πληροφορία ότι οι Άγγλοι επρόκειτο ναμεταφέρουν από τις κεντρικές φυλακές στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας δυο από τους θανατοποινίτες Στέλιο Μαυρομάτη, Μιχαήλ Κουτσόφτα και Ανδρέα Ποναγίδη. Η ΕΟΚΑ τότε σχεδίασε την απελευθέρωση των αγωνιστών. Ο Γιαννάκης Στεφανίδης, σύνδεσμος τότε της ομάδας Γερίου μαζί με τον αγωνιστή Παναγιώτη Κοτζιά μετέβησαν στο Γέρι και στις 14 Αυγούστου συνάντησαν τον Σπύρο Κυπριανού και το Κυριάκο Κολοκάση. Στοχος της συνάντησης, η προετοιμασία της απόπειρας απελευθέρωσης των θανατοποινιτών. Δυστυχώς, οι θανατοποινίτες δεν μεταφέρθησαν στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας και η επιχείρηση εκτελέστηκε χωρίς να επιτύχει την απελευθέρωση των θανατοποινιτών.
Στις 31 Αυγούστου 1956, ο Γιαννάκης Στεφανίδης εβοήθησε στην κατάστρωση σχεδίου για την απόπειρα απελευθέρωσης του αγωνιστή Πολύκαρπου Γιωρκάτζη και πάλιν από το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Στην μάχη που ακολούθησε έπεσαν νεκροί οι ήρωες Ιωνάς Νικολάου και Κυριάκος Κολοκάσης και πληγώθηκε ο αγωνιστής Σπύρος Κυριάκου.
Την 1η Σεπτεμβρίου 1956 ο Γιαννάκης Στεφανίδης, σε συνεργασία με τον Ανδρέα Λαγό, ετοιμάζει βόμβες οι οποίες τοποθετήθηκαν στο Κυβερνητικό Τυπογραφείο. Ενέργεια που στόχευσε στην εξύψωση του αγωνιστικού φρονήματος του λαού, μετά το θάνατο των ηρώων Ιωνά Νικολάου και Κυριάκου Κολοκάση.
Το καλοκαίρι του 1956, μαζί με τον Ιάκωβο Πελετιέ τοποθέτησαν δύο νάρκες σε υπόνομο του αεροδρομίου Τύμπου από τον οποίο θα απογειώνονταν βρετανικά στρατιωτικά αεροπλάνα. Οι νάρκες εξερράγησαν στις 2 π.μ. και προκάλεσαν σοβαρές ζημιές στο δίαυλο του αεροδρομίου.
Τον Γενάρη του 1957, ο Αρχηγός του Αγώνα, Γεώργιος Γρίβας-Διγενής, αναγνωρίζοντας τις ικανότητες και δυνατότητες του, τον αναβαθμίζει αναθέτοντας του την ευθύνη του Τομέα Λευκωσίας. Θέση την οποία διατηρεί μέχρι την 1η Μαΐου 1958. Τον Μάιο του 1958, αναλαμβάνει μαζί με τον Σωτηράκη Γιαννάκη την εκπόνηση σχεδίου άμυνας κατά των βανδαλισμών και λεηλασιών του τούρκικου όχλου στις Ελληνικές συνοικίες.
Τον Ιούλιο του 1958 μετατέθηκε στη Λάρνακα, με στόχο την αναδιοργάνωση του εκεί τομέα.
Το τραγικό τέλος
Τον Νοέμβριο του 1958, ο Γιαννάκης Στεφανίδης διατάσσεται να επιστρέψει στη Λευκωσία, δήθεν κατόπιν διαταγής του Διγενή. Ο ίδιος, επιμένει να δει την διαταγή του Αρχηγού. Διαταγή η οποία όπως αποδείχθηκε στην συνέχεια δεν εκδόθηκε ποτέ. Παρόλο το γεγονός ότι η διαταγή δεν του παραδόθηκε ποτέ, εντούτοις υπακούει και μετακινείται στη Λευκωσία.
Η επιστροφή του Γιαννάκη Στεφανίδη στη Λευκωσία, συμπίπτει χρονικά με την εξαγγελία την ίδια περίοδο της εκεχειρίας και τον τερματισμό του Αγώνα της ΕΟΚΑ. Όλοι οι αγωνιστές του Έπους της ΕΟΚΑ επιστρέφουν στα σπίτια τους. Ο Αρχηγός Διγενής, μεταβαίνει στην Ελλάδα όπου τον υποδέχονται με τιμές ήρωα. Ο Γιαννάκης Στεφανίδης όμως δεν έμελλε να επιστρέψει ποτέ. Δεν ήταν στην Φανερωμένη, όταν συγκεντρώθηκαν εκεί, όλοι οι Αγωνιστές μετά τη λήξη του Αγώνα. Δεν ήταν μεταξύ των νικητών. Κανείς δεν γνώριζε που βρισκόταν και αυτοί οι λίγοι που γνώριζαν δεν μιλούσαν. Από την ημέρα εκείνη ο πατέρας του παπα-Ανδρέας Στεφανίδης, η οικογένεια του, όλοι οι συναγωνιστές και φίλοι του τον αναζητούν. Όσο περνούσαν οι μέρες, ο φόβος και η αγωνία ότι ο Γιαννάκης Στεφανίδης ήταν νεκρός μεγάλωνε.
Ο Στρατηγός Γεώργιος Γρίβας-Διγενής στην Αθήνα και ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ’ ενημερώνονται ότι ο Γιαννάκης Στεφανίδης είχε δολοφονηθεί και ότι το έγκλημα είχαν σχεδιάσει και εκτελέσει συναγωνιστές του. Οι δύο ηγέτες του Αγώνα της ΕΟΚΑ, ενημερώνονται για τις απόπειρες δολοφονίας του ήρωα με δηλητήριο οι οποίες είχαν προηγηθεί.
Ο Διγενής, διατάσσει τον Αντώνη Γεωργιάδη, υπαρχηγό της ΕΟΚΑ και μετά τον Ρένο Λυσιώτη να προχωρήσουν σε έρευνες για την ανακάλυψη της σορού του Γιαννάκη Στεφανίδη για να ταφεί με τιμές ήρωα.
Η κηδεία του τραγικού ήρωα τελέστηκε στις 26 Ιουνίου 1959. Τη σορό του ήρωα είχαν εγκαταλείψει λίγη ώρα πριν από τη κηδεία, κάποιοι <<άγνωστοι>>, στο κοιμητήριο Κωνσταντίνου και Ελένης στη Λευκωσία.
Η κηδεία τελέστηκε στην παρουσία εκατοντάδων αγωνιστών από τα μέρη της Κύπρου. Τον επικήδειο λόγο έγραψε ο αγωνιστής Ρένος Λυσιώτης και λόγω λιποθυμίας του, τον εκφώνησε ο συναγωνιστής του Γιαννάκη Στεφανίδη, Φειδίας Παπασάββας. Ο Γιαννάκης Στεφανίδης κατετάγη επάξια στο πάνθεον των Ηρώων και κέρδισε μια λαμπρή θέση στην ιστορία. Ο στρατηγός Γεώργιος Γρίβας-Διγενής στα απομνημονεύματα του κάνει σωρεία αναφορών για την δράση του. Τον αναφέρει, ως τον τελευταίο νεκρό του Αγώνα, ο οποίος ,,Εφονεύθη στη Λευκωσία την 10η Φεβρουαρίου 1959>> (σελ.XVII).
πηγή: ”Γιαννάκης Στεφανίδης – Τομεάρχης ΕΟΚΑ 1955-1959” από ΕΚΔΟΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΗ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ.
